ID Ego Süperego

Günlük hayatta birçok kişi tarafından yanlış anlamlarda kullanılan kavramların başında Ego gelmektedir. Egosu yüksek, egosu şişmiş, egosu tavan, egoist, egolu egosuz gibi ifadeleri mutlaka duymuşuzdur. Peki kullanılan bu ifade gerçekten istenilen anlamı taşımakta mıdır?

Psikanalizde id, ego ve süper-ego, insan zihninde etkileşime giren üç katman kümesidir. ID ertelemeyi bilmeyen, mantıklı davranamayan, her istediği hemen olsun isteyen, haz ve arzu odaklı, doğru-yanlış nedir bilmeyen tarafımızdır. Süperego en çok otoriteyle, ahlakla, vicdanla, toplumsal öğretilerle, gelenekle kurulan ilişkiden sorumludur. Bir bakıma “el alem ne der”, “ayıp olur” şeklinde düşüncelerimizi yansıtır. Ego ise  İd ve süperego arasında yaşanan çatışmaların aracısı yani bir uzlaşı sağlamaya çalışır.

Egonun güçlü olması bu uzlaşıda başarılı olunması anlamına gelir, zayıf ego ise id ve süperego arasındaki dengeyi bulamaz, birinden biri baskın gelir.

Id’i çok gelişmiş olan kişinin bencilce hareket etmesine, çevresindekilerin duygu düşüncesine önem vermemesine, canı herhangi bir şey çektiğinde bunu hemen o an yapmasına, kimseye aldırış etmemesine neden olan ilkel davranışlar sergilemesine neden olur.  Süperegosu çok gelişmiş olması kişinin ise ahlaki değerlere, normlara çok bağlı olmasına, sürekli ayıp olur, el alem ne der şeklinde düşünmesine, “karşı tarafa rahatsızlık vermemek adına” kendini geriye çekmeye ve güçlü ilişkiler kuramamaya neden olur. Bu noktada egonun güçlü olması uyumlu, sorun çözebilen, krizler karşısında kendilerini sakinleştirebilen, irade sahibi, toplumsal sorunlara duyarlı, ders almayı, bir şeyleri telafi etmeyi, başarısızlıklarını, kayıplarını fark etmeyi, onlarla yüzleşmeyi bilir. Bu nedenle ego ile ilgili kullanılan ifadeleri tekrar düşünmek gerekir. Çünkü ego demek kibir, narsistik kişi, ukala , kendini beğenmiş bencil demek değildir.